Polen ya da çiçek tozu, bitkinin erkek gametini, dişi gamete taşıyan bir yapıdır. Polen bu yaşıma sırasında erkek gametin en iyi şekilde korunabilmesi için farklı yöntemler geliştirilmiştir. Polenin dış duvarları eksin olarak adlandırılmaktadır. Bu tabaka çok nadir olarak bulunan e çok dayanıklı sporopollenin denilen bir yapıdan oluşmaktadır. İç tabaka ise selülozdan yapılmıştır ve tipik bir hüca duvarının yapısındadır.
Arı poleni, bitkilerin erek üreme hücresi olan polen ve 21 günlük bal arıları tarafından arı kolonisinin arı sütü üretimi ve larvaların gelişmesinde ihtiyaç duyulan proteinin karşılanması için toplanmaktadır. Polen genç işçi arıların yavru arıların ve yavru gıda bezlerinin gelişmesi için gerekli bir besin kaynağıdır. Arı poleni protein ve mineral açısından son derce zengindir. İçerisinde birçok farklı vitamin değeri de bulundurmaktadır. Arı poleni olmadan, arı kolonilerinde ki yavruların gelişmesi imkansızdır. Arı poleni toplandığı ortama ve toplandığı bitkilere bağlı olarak farklı renklere ya da şekillere sahip olabilmektedir. Polenin fiziksel ve kimyasal özelliğinden yararlanılarak civarda bulunan bitki deseni öğrenilebilmektedir.
Polen İçerisindeki Vitamin ve Enzimler
Arı polenin en önemli yapı taşı proteindir. Protein bakımından son derece zengin olması ile sıklıkla tüketilmesi önerilmektedir. İçersindeki protein oranı toplandıkları bitkilere göre farklılık gösterebilmektedir. Polenin içeriği aminoasitler, fenolik asitler, steroidler, antioksidanlar, enzimler, beta karoten, kalsiyum, magnezyum, nükleik asit, lektin, selenyum, sistein gibi birçok farklı mineralden oluşmaktadır. Bulara ek olarak arı poeli içerisinde B1, B2, C ve E vitaminlerini de barındırmaktadır.
Son derece zengin içeriği sayesinde arı poleninin insanlar tarafından sıklıkla tüketilmesi önerilmektedir. Özellikle arı poleninin sağladığı vücut direnci sayesinde hastalıklara karşı tam bir koruma elde edilmektedir. Arı poleni zengin içeriği ile vücut direncini arttırdığından bulaşıcı hastalıklar karşı kusursuz bir koruma sağlanabilmektedir. Polenlerin içerisindeki değerler toplanan bitkilere göre farklılık gösterebilmektedir. Hatta aynı bölgeden toplana polenler dahi farklı oranlarda değerleri içerisinde barındırmaktadır. Aslında bu durum son derece doğaldır. Çünkü her işçi arı farklı bitkilerden polen toplayabilmektedir.